ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΕΚΑΝΕ ΑΡΙΣΤΑ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥ. κ. ΜΩΡΑΛΗ ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΚΡΥΒΕΣΤΕ ΚΑΙ ΠΕΣΤΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ...ΟΙ ΟΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΕ...

2020-05-25

Την περίοδο Σεπτέμβριος 2015 - Νοέμβριος 2016 είχα την τιμή να συμμετάσχω με την ιδιότητα του Επιστημονικού Συνεργάτη του τότε αρμόδιου Υπουργού Θοδωρή Δρίτσα σε ορισμένα, αλλά κατά την άποψή μου καθοριστικά στάδια μιας συνολικά ηρωικής, σκληρής και έντιμης διαπραγμάτευσης ανάμεσα στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΝΑΝΠ) και στο ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση των μετοχών της ΟΛΠ ΑΕ και την κατάρτιση της νέας Σύμβασης Παραχώρησης Ελληνικού Δημοσίου - ΟΛΠ ΑΕ. 

Η διαπραγμάτευση του ΥΝΑΝΠ με το ΤΑΙΠΕΔ τελούσε, φυσικά, υπό την εποπτεια, καθοδήγηση και προφανώς ενεργητική συμμετοχή του τότε αρμόδιου Υπουργού Θοδωρή Δρίτσα. Ο Δρίτσας ως θεσμικός επικεφαλής της διαπραγμάτευσης υπήρξε επίμονος, ικανός και σχολαστικός διαπραγματευτής. Είναι ένα άλλο θέμα ποιοί τελικά τίμησαν τη διαπραγμάτευση αυτή μετά τον ανασχηματισμό του 2016. 

Φυσικά, στη διαπραγμάτευση αυτή δεν ήμουν ο μόνος συνεργάτης του Υπουργού. Το Σταυρό σήκωσα μαζί με δύο (2) ακόμα πρόσωπα, τα στοιχεία των οποίων δεν θα αποκαλύψω, εάν τα ίδια δεν μου δώσουν την εντολή να το κάνω. 

Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης αυτής, δε συνάντησα ανέντιμους ανθρώπους ούτε από την πλευρά του ΥΝΑΝΠ, ούτε από την πλευρά του ΤΑΙΠΕΔ. Δυστυχώς, δεν μπορώ να ισχυριστώ το ίδιο για την πλευρά του ΟΛΠ. Η συμμετοχή σε συζητήσεις με στελέχη του ΟΛΠ μύριζε σχεδόν από το πρώτο λεπτό "λαμογιά" και "στήσιμο". Αυτή, όμως, είναι μια άλλη συζήτηση....

Όπως συμβαίνει σε όλες τις διαπραγματεύσεις, υπήρξαν συμφωνίες και έντονες διαφωνίες, νομικές, πολιτικές, ηθικές, φιλοσοφικές κ.α. Ωστόσο, πρυτάνευε πάντα πνεύμα δημιουργικής σύγκλισης, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις οδήγησε - μετά την πώληση - και σε κλίμα αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ ορισμένων διαπραγματευόμενων. 

Περαιτέρω, όπως σε όλες τις διαπραγματεύσεις, υπήρξαν και οι "πουθενάδες". Εκείνοι οι άχρωμοι και άγευστοι "τίποτα" τύποι, οι οποίοι είτε λόγω ανεπάρκειας, είτε λόγω ωφελιμισμού προτίμησαν να μην μπουν στη φωτιά...κάπως έτσι βολέυτηκαν εκ των υστέρων καλύτερα στο θρόνο....Και αυτό όμως είναι μια άλλη συζήτηση. 

Είμαι υπερήφανος διότι, όταν ψηφίστηκε ο ν. 4389/2016 (που έκανε τη ΡΑΛ επιτέλους ανεξάρτητη Αρχή και ίδρυσε τη ΔΑΛ -  οι διατάξεις αυτές απέσπασαν τα γραπτά συγχαρητήρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) και ο ν. 4404/2016 (η νέα συμβαση παραχώρησης Ελληνικού Δημοσίου - ΟΛΠ) στεκόμουν και εγώ πίσω από τον επισπεύδοντα Υπουργό. Είμαι εξίσου θλιμμένος, όμως, για εκείνους που έπρεπε να είναι εκεί και δεν ήταν....Ειρωνεία της ιστορίας, αυτοί γίνονται συνήθως εκ των υστέρων και εκ του ασφαλούς χειροκροτητές...

Σε κάθε περίπτωση, όντας αυτόπτης μάρτυρας όλων των ανωτέρω, μού προξένησαν αρνητική εντύπωση δημοσιεύματα, που αποπειρώνται να μετακυλίσουν ευθύνες για την παράλειψη του Δήμου Πειραιά να διεκδικήσει το Παλατάκι στη διαπραγμάτευση του 2016 και στο περιεχόμενο της σύμβασης παραχώρησης.  

Έχω υποχρέωση να αποκαταστήσω την αλήθεια, η οποία έχει ως εξής:

Οι μνημονιακές ιδιωτικοποιήσεις υλοποιούνταν και εξακολουθούν εν μέρει να υλοποιούνται από το ΤΑΙΠΕΔ. Στην περίπτωση των λιμένων, η ιδιωτικοποίηση απαιτούσε να γίνουν ταυτόχρονα δυο (2) διαδικασίες: η διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αγοραστή και η διαδικασία τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και στο ιδιωτικοποιούμενο λιμάνι, προκειμένου το περιεχόμενό της να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα. Αρμόδιος φορέας για την πρώτη (επιλογή αγοραστή) ήταν το ΤΑΙΠΕΔ και για τη δεύτερη (τροποποίηση σύμβασης παραχώρησης) το Ελληνικό Δημόσιο, με τεχνικό του σύμβουλο το ΤΑΙΠΕΔ. 

Η εμπλοκή του ΤΑΙΠΕΔ με την ιδιότητα του τεχνικού συμβούλου ήταν λογική, διότι σε μεγάλο ποσοστό το τελικό κείμενο της νέας σύμβασης παραχώρησης επηρεαζόταν από την εξέλιξη της διαπραγμάτευσης για την επιλογή αγοραστή, που το ΤΑΙΠΕΔ διεξήγε με στόχο την επίτευξη του υψηλότερου δυνατού τιμήματος από τα "χρυσαφικά", τα οποία η χώρα υποχρεώθηκε να εκποιήσει υπό συνθήκες πτώχευσης. Στην πράξη, το ΤΑΙΠΕΔ συνεργαζόταν με τα συναρμόδια Υπουργεία για τη διαμόρφωση του καλύτερου δυνατού κειμένου και ήταν υποχρεωμένο να εκτελεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις εντολές τους. 

Τα αρχικά σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ - με την ιδιότητα του τεχνικού συμβούλου - της νέας συμβασης παραχώρησης ανάμεσα στον Ελληνικό Δημόσιο και στην ΟΛΠ ΑΕ περιέλαβαν το σχέδιο όρου 4.6 σύμφωνα με τον οποίο το Ελληνικό Δημόσιο αναλάμβανε την υποχρέωση να παρέχει υποστήριξη στον ΟΛΠ κατά την υπεράσπιση του τίτλου κυριότητάς του επί των Στοιχείων Παραχώρησης (δηλ. το Λιμένα Πειραιά) και των δικαιωμάτων που χορηγούνται στον ΟΛΠ σε σχέση με τα Στοιχεία Παραχώρησης (δηλ. το Λιμένα Πειραιά) έναντι κάθε προσώπου που διεκδικεί μερίδιο σε αυτά σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ή του ΟΛΠ.

Στις 30-11-2015 το ΥΝΑΝΠ απέστειλε γραπτώς παρατηρήσεις επί του σχεδίου σύμβασης παραχώρησης, οι οποίες αναφορικά με το σχέδιο όρου 4.6 είχαν ως εξής:

-"είναι αναγκαίο το ΔΣ της ΟΛΠ ΑΕ να παράσχει στο Υπουργείο αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με το εάν σήμερα υφίστανται ή όχι διεκδικήσεις επί του συνόλου των διεκδικούμενων εκτάσεων προκειμένου να αξιολογηθεί εάν ο όρος της παραγράφου 4.6 συνιστά ή όχι θεμιτή δέσμευση του Ελληνικού Δημοσίου. Σε κάθε περίπτωση ο εν λόγω όρος δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου αναφορικά με την κυριότητα των παραχωρούμενων εκτάσεων."

-"δεν έχει ερωτηθεί το ΔΣ του ΟΛΠ για σοβαρά θέματα ουσιωδών όρων της Σύμβασης που αφορούν τόσο τον ίδιο όσο και τα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου.....είναι αναγκαίο το ΔΣ της ΟΛΠ ΑΕ να παράσχει στο Υπουργείο αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με το εάν σήμερα υφίστανται ή όχι διεκδικήσεις επί του συνόλου των διεκδικούμενων εκτάσεων προκειμένου να αξιολογηθεί εάν ο όρος της παραγράφου 4.6 συνιστά ή όχι θεμιτή δέσμευση του Ελληνικού Δημοσίου. Σε κάθε περίπτωση ο εν λόγω όρος δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου αναφορικά με την κυριότητα των παραχωρούμενων εκτάσεων."

Είναι πρόδηλο ότι με τις ανωτέρω παρατηρήσεις το ΥΝΑΝΠ :

-έδωσε εντολή στο ΤΑΙΠΕΔ ως τεχνικό του σύμβουλο να εξασφαλίσει ότι το ΔΣ της ΟΛΠ ΑΕ, στο οποίο τότε συμμετείχε ex officio ο Δήμαρχος Πειραιά, πρόκειται να γνωμοδοτήσει ΠΡΙΝ την κύρωση από τη Βουλή της νέας συμβασης παραχώρησης αναφορικά με την έλλειψη διεκδικήσεων επί του συνόλου των Στοιχείων Παραχώρησης, στα οποία αφορούσε το σχέδιο όρου 4.6, ήτοι επί του συνόλου της έκτασης του λιμένα Πειραιά. Ουδέποτε περιήλθε σε γνώση μου απόφαση ΔΣ της ΟΛΠ ΑΕ εκείνης της περιόδου, στο οποίο επαναλαμβάνω ότι συμμετείχε ex officio και ο Δήμαρχος Πειραιά, η οποία να ζητά να αναγνωριστεί η κυριότητα του Δήμου Πειραιά στο Παλατάκι και επομένως η εν λόγω έκταση να εξαιρεθεί από τη νέα σύμβαση παραχώρησης.

-κατέστησε απολύτως σαφές ότι κανένας όρος της νέας σύμβασης παραχώρησης δεν ισοδυναμεί με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου για την κυριότητα των παραχωρούμενων εκτάσεων. Επομένως, καμία διάταξη του ν. 4404/2016 δε δημιουργεί ανεπίστρεπτες καταστάσεις για την κυριότητα του Δήμου Πειραιά σε οποιαδήποτε διεκδικούμενη από αυτόν έκταση. 

Μετά τις παραπάνω διευκρινήσεις, είναι πρόδηλο ότι ο κ. Δήμαρχος Πειραιά δεν μπορεί να πετάξει την μπάλα στην εξέδρα. Οι ΟΤΑ δεν είναι ΠΑΕ και το offside δε λειτουργεί...Ο κ. Δήμαρχος Πειραιά έχει την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να διεκδικήσει την ανωτέρω έκταση από την ΟΛΠ ΑΕ και καμία πράξη ή παράλειψη του ΥΝΑΝΠ δεν τον εμποδίζει να το πράξει...Όσο δεν το κάνει φέρει και ο ίδιος ακέραιες τις κάθε είδους ευθύνες.